O Morrazo. Da man da natureza...da man da humanidade...

                                         

                         FECIMO (Federación de Comerciantes e Industriais do Morrazo) vén de publicar un libro titulado: O Morrazo. Da man da natureza..., da man da humanidade...". Un texto que pretende poñer en valor a riqueza natural e patrimonial da bisbarra. Reproducimos a continuación as palabras que no acto de presentación pronuciou o coordinador da obra:

                      "É posible que a mellor presentación dun libro fose non presentalo, deixalo nalgún lugar para que os camiñantes o abrisen como algo descoñecido, misterioso, sen manual de instrucións. Presentar, dalgún xeito, é marcar unha ruta de lectura e nós só pretendemos convidar a camiñar, a dirección desta andaina xa é unha decisión vosa.

                O outro día escoitaba unha entrevista con Chavela Vargas. O locutor preguntáballe: “Por que choramos ao escoitar as súas cancións?” “Choramos porque recordan que aínda somos capaces de sentir”. Oxalá este libro tamén nos lembre que somos quen de sentir, oxalá sexamos quen de transitar entre o cotiá e o asombroso cun espírito insubmiso contra a rutina.

                A obra que tedes diante, se me permitides parafrasear a Garbiel Celaya: “no es un fruto perfecto”, quere ser “como el aire que todos respiramos”, “el canto que todos llevamos dentro”. Un canto que leve un espírito de resistencia, que como a canción dos Moddy Blues nos convoque diante do espírito dos “días do futuro pasado”.

                Non sei se o que vos ofrecemos é un libro ou moitos pequenos libros, non só porque nel están presentes as pegadas da natureza e da humanidade, non só porque é unha mestura de imaxes e palabras, senón pola variedade de formas: o verso e a prosa, pola mestura de distintos narradores (os animais, algúns dos nosos devanceiros máis salientables, algúns personaxes da literatura máis próxima), pola heteroxeneidade dos tipos de texto, dende a descrición máis tradicionais a textos que adquiren o ritmo do paseo, das danzas e mesmo da oración porque todos caben neste obra.

                Fronte ao individualismo competidor que tanto se estila nestes tempos convén proclamar que os traballos humanos son máis fecundos cando parten da xenerosidade, canso se cimentan na colectividade. Esta obra é o resultado da colaboración de moitas persoas, algunhas delas, citadas nos agradecementos, proporcionaron valiosos datos, documentación, aclararon dúbidas, resolveron dificultades informáticas, sen a súa axuda este traballo sería máis pobre, de aí a nosa gratitude para todos eles.

                Se botades unha ollada aos fotógrafos decatarédevos da cantidade de persoas e colectivos que nos enriqueceron coas súas imaxes. Podería parecer, e se cadra en parte o é, que o libro non ía ter unha unidade estilística na imaxe, pero está o espírito común dunha ollada sensible para á nosa bisbarra. En todo caso para todos e cada un deles vai o noso agradecemento e os nosos parabéns.

                Non podería nesta presentación omitir o traballo dos correctores lingüísticos (Lucía, Roca, Quique e Alba), persoas que máis alá da mera revisión do texto, enriquecen con sutileza, co matiz, coa mellora delicada de calquera impericia. Eles traen consigo horas de traballo, anos de formación e unha sensibilidade fonda e inesgotable.

                Por suposto este libro no sería o que é se non fose por Fernando Soliño, o maquetador, non só polo riqueza do deseño senón pola sensibilidade para ir incorporando sempre mellorándoas as nosas ideas, se cadra un pouco torpes e atrevidas, sobre o mesmo.

                Nin que dicir ten que o libro é esencialmente unha obra que obedece ao espírito de FECIMO. Con todo se nos limitaramos a constatalo parecería que estamos a falar dunha entidade fría, dun requisito marcado polas elementais normas de cortesía e iso sería inxusto porque o equipo da Federación, dende o seu presidente Xosé Bangueses, pasando por María, Ricardo, Eva, Ana (a quen debemos os QR e algunhas das foto)… e sobre todo Mar que lle dedicou moitas horas, moitas mensaxes, moitas chamadas telefónicas, para mellorar os textos, as imaxes. Ela merecería figurar como autora do libro.

               

                Por último permítanme unhas palabras sobre o equipo redactor. Moitas veces, neste traballo sentinme como Toshiro Mifume en Os sete samurais ou como Yul Brynner en O sete magníficos. Vivimos rodeados dunha realidade hostil, Calvera e os seus bandidos andan tamén aquí cerca, teñen outros modos e outros rostros pero rodean a aldea, aínda que sexa a aldea global.

                Neruda viviu tamén nunha época de tribulación, de feito hai quen di que foi a tribulación quen finalmente o matou. Neruda digo escribiu un conmovedor e interpelante poema:

                “Aquí dejo arregladas estas cosas          
hoy que los pistoleros se pasean            
con la cultura occidental en brazos […] 
Aquí me quedo               
con palabas y pueblos y caminos            
que me esperan de nuevo y que golpean          
con manos consteladas en mi puerta”

                Hoxe, noutro tempo complicado convén non claudicar na defensa de valores imprescindibles neste tempo: o respecto pola natureza, a defensa do patrimonio material e inmaterial, e tamén a proximidade cos que padecen a historia. Queremos que a nosa sensibilidade sexa un “alivio no seu pensamento”, unha forma de lembrarlles que ao seu redor hai unha beleza que se nega a renderse ante a negrura do presente e que se encarna en nostalxia do futuro.

                Cando comecei este traballo pensei que sumaríamos esforzos pero agora sei que os seres humanos, cando se xuntan, non suman, multiplican, por iso non podo deixar de marabillarme cando paseo con Sara e Carlos e sintonizan coas pedras ou coas plantas ou cos animais, cando se funden coa natureza...Sole levounos como se dunha viaxe en parapente se tratase cos seus versos, as súas verbas teñan a virtude dos papaventos, déixanse levar para elevarse e crear beleza, ela tan afeita, como atleta campiona mundial que é, á velocidade nos axuda a deleitarnos coa pausa e coa delicadeza. Sonia ten a virtude de unir o rigor científico da enxeñeira que é e a sensibilidade da escritora que leva dentro; como Pitágoras sabe unir o número e a música e fai danza coas palabras con un ritmo insubmiso. Roberto ten a virtude de aportar visións diferentes non só porque xeograficamente nos contempla de fronte, senón porque, dende o seu rigor histórico, nos achega matices valiosos. Aldao ten a forza dos pioneiros, a súa traxectoria o converte nun mestre para todos. Cando alguén escriba unha historia do Morrazo no s.XX deberá recorrer a el, porque Aldao puxo unha primeira ollada sobre moitos aspectos: os cruceiros, os hórreos, os muíños, o bote polbeiro ou os acordos consuetudinarios para o reparto das augas de rego...para nós aporta ademais a impagable riqueza de ter sido testemuña vivinte de moitas das realidades que nós só podemos ver na distancia.

                A todos vós grazas por todo o que me ensinastes, por todo o que me multiplicastes, sabedes que tedes o meu respecto, a miña admiración e a miña amizade.

                Remato xa, gustaríame que estas palabras tivesen sido unha invitación á lectura, a unha lectura persoal, insubmisa, gozosa e que vos animase a coñecer de forma máis intensa a nosa bisbarra.

                Moitas grazas a todos."