A Anxo Otero Ruiz quen me pediu que renovase o meu blog
e me agasallou cunha lectura xenerosa.
e me agasallou cunha lectura xenerosa.
A todos os protagonistas desta historieta porque son parte do
mellor que atopei nesta vida.
mellor que atopei nesta vida.
As persoas que me acompañaron durante esta convalecencia
porque sentín o seu agarimo.
Mystic River
Moitas veces cometemos
o erro de pensar que os acontecementos suceden por azar, que chegan sen que
ninguén os chame, pero se observamos con atención podemos decatarnos de que os
dados eses do universo cos que disque Deus non xoga estannos a avisar malia que
só lle facemos caso ao ruído que fan dentro do cubilete e non aos números que
marcan.
O ollar de Ulises
Levaba un par de días cunha forte dor de
oídos. A min dóenme os oídos nas épocas
de alerxia e aquel era un tempo de outono. “Serán as murmuracións”, pensei por
aquilo de darlle unha oportunidade ao pensamento máxico. Pola noite notei que
os ollos estaban moi irritados e chorosos e, nin estaba máis deprimido do
habitual (aínda non comezara a campaña electoral), nin vira a televisión, nin
andara co ordenador, nin lera demasiado, pero xa se sabe que os ollos son
órganos mequeiros, amantes da calidez e do sal. Aqueles síntomas non me
pareceron nada alarmantes, aínda que o meu subconsciente empezou a murmurar: “Vas
vello, Baldomero!”. Éche culpa do Freud, antes co Anxo da Garda todo ía de
marabilla, agora co subconsciente, as neuroses non fan máis que medrar.
Á mañá seguinte
fun ao médico. O doutor é un home amable e non debe ser mal galeno pois adoita
acertar cos diagnósticos e cos tratamentos. Total: confirmou o intuído,
parálise facial. Receitoume uns medicamentos e rehabilitación.
Volvín ao
traballo e a primeira persoa coa que me atopei foi a María. A María é unha moza
xeitosa, guapa e sensible, e foi nese momento cando me decatei da gravidade da
miña doenza: agora como lle chisco un ollo a esta? Xa se sabe que chiscar un
ollo é unha arma poderosa e eu, daquela, andaba inerme polo mundo. Aquí si que
a parálise xa me empezou a amolar e cada vez que vía unha nova compañeira e
despois outra, todas fremosas e de bom
semelhar, o meu enfado ía en aumento.
Quo vadis?
O médico
advertiume de que os tres primeiros días, malia á medicación a miña cara ía
declinar, e como son disciplinado declinei. Na clase de latín: primeira
declinación. Perdoe señor doutor que non dese a segunda e a terceira pero nin
polas prescricións facultativas rompo os tempos da programación didáctica. A
segunda e a terceira quedan para máis adiante. Pero declinar, o que se di
declinar, declinei e certamente a miña cara tamén declinou.
A Carmen e A Chus
convidáronme a dar un paseo, pero a fotofobia (empezo a pensar que inducida por
algunha lectora de Bram Stoker) era terrorífica. Alá me vedes a min, lentes de
sol, as mans sobre os ollos e todo o camiño mirando para o chan e orientándome
polos pés alleos. Declinación cervical debía ser iso. Como todas estas andainas
acaban sempre nun café, alá fomos e, como xa podedes sospeitar, tiven que pedir
unha palliña para beber e evitar así salabardear a mesa e as miñas colegas. O
Alberto diríame días máis tarde, coa complicidade da María Xosé, que el se tiña
por excéntrico pero despois diso nada de nada e hai quen rematou o conto afirmando
que na súa vida vira nada tan “pijo”. Xa se sabe que “Ademais de burro (ou
cornudo segundo outras fontes), apaleado”.
Lost in translation
O Quique
Harguindey, ademais dun bo amigo, éche un home da cultura: tradutor, gramático,
folklorista… Total que os da Asociación Galega de Tradutores decidiron
galardoalo co seu premio anual, un xusto de recoñecemento a unha labor
extraordinaria e fortalecedora dunha lingua que ama dende todos os poros da súa
pel. O caso é que, insensato el, pedirame que dixese unhas palabras no acto de
entrega. Chegado o día as luces eran unha ameaza pantasma e un empezaba a ter a
pinta da criatura de Frankenstein. É certo que o doutor me recomendara volverme
máis da confraría de John Silver e poñer un parche no ollo pero non me dei
afeito. Se cadra se o home soubese das miñas afeccións cinéfilas e me falase de
John Ford, Raoul Walsh ou Nicholas Ray, cos seus parches nos ollos, pois case
me tería convencido, somos así de caprichosos os pacientes, sobre todo os impacientes.
Sempre hai que adiviñar a táctica para convencernos. 
O asunto do
parche pirata tivo tamén a súa repercusión porque a Isabel estaba empeñada en
que mo puxese e me fixese unha foto desa guisa e ata aí chegarían as bromas.
Non pensedes, por un momento imaxineime subido na dorna do Morales cun parche
no ollo e mesmo tiven a tentación de pintarmo co photoshop ese, incluso pensei
en pedirlle emprestado aos meus irmáns un disfrace de Entroido e recuperar
aquel loro que tiveramos pola casa e entoaba a canción de A ponte sobre o río Kwai, pero dixen: “Non, non que a Isabel non se
asusta nin coas reformas legais do Gallardón e a ver que fai coas imaxes”.
Estoume desviando. Nese estado tiven que
chamar ao Quique para dicirlle que para a súa fortuna e a dos asistentes ao acto
non podería acudir. O curioso foi que o xornal me citou entre os presentes, de
modo que nos días seguintes todos me preguntaban que tal fora o evento. Sonche
cousas da liberdade de prensa.
A vida secreta das palabras
Eu xa oíra falar
destas cousas pero un nunca lles fai caso. Hai unha década máis ou menos lera
un artigo do Manuel Rivas en El País
Semanal titulado: “Poesía terapia”. O texto daba conta da importancia da
poesía na curación ou paliativo das enfermidades mentais. Francamente,
parecéronme andrómenas de poetas, empeñados en pasar do desprezo máis absoluto
por calquera pragmatismo a defender a utilidade da súa arte para todo. Tamén
lera en internet un artigo que comentaba un estudo dunha universidade americana
demostrando as bondades da lectura para o coidado do cute. Un artigo
perturbador, polo menos a min perturboume unha clase: tiña, daquela, unha
alumna moi rabuda (prefería ser agredida a que lle recitasen uns versos),
odiaba ler, de modo que, xa farto da súa impertinencia, díxenlle que lese, que
era bo para o cute. Iracunda contestoume que era un machista como se os homes
non tivesen cute e non usasen produtos cosméticos. De modo que tiven que
explicarlle o do artigo e mesmo llo tiven que levar ao día seguinte para que me
crese… De modo que xa sabía algo do asunto pero unha cousa é que cho conten e
outra que che pase.
Xa vos dixen que
o meu médico é un home amable e certeiro, o que non vos comentei –iso ía ser o
peor– foi a fisioterapia que me recomendou.
“Malo raio me
parta! -pensei eu- Esta si que che é boa, vou pensar que as teorías
conspiranoicas do Roberto son certas”. O Chema é un bo amigo, unha boa persoa
pero é inspector e isto supón un dilema no asunto que trato. No verán
agasalloume cunha estupenda versión galega dos sonetos de Shakespeare,
realizada por Ramón Gutiérrez Izquierdo. Daquela agradecinllo moito pero agora
comezo a pensar que había unha conspiración astral e que ese regalo xa estaba
pensado como terapia. Porque, non crean, eu de ter fisioterapeuta, tería a
Shakespeare. Se cadra a Estrella non lle gusta que lle aumente a competencia á
súa filla pero eu sonche así.
En resumo:
asesorado polo meu médico, habilitado pola inspección e inspirado por
Aristóteles, aí me teñen vostedes de peripatético, máis patético que peri. Así
que collín os sonetos do Shakespeare na man esquerda e un pano na man dereita
para tapar o ollo. Foi difícil adiviñar as letras cun ollo tapado e o outro
fotofóbico, pero nada comparable a afacerse a colocar un pé diante do outro de
xeito harmonioso e sen confundir o dereito co esquerdo tendo un brazo estendido
e outro encollido. Ten o seu arte, non crean, senón proben, proben e xa verán.
Así que corredor arriba e corredor abaixo... (Creo que vou mal por aquí, xa
estou escoitando ao Aldao dicíndome que se teño inclinada a casa, que debería
dicir corredor leste-oeste, corredor oeste-leste. Hai xente feliz coas
precisións, con todo voume manter firme nas convicións) Corredor arriba,
corredor abaixo,insisto, le que te le en voz alta os sonetos do Shakespeare.
“Cando vexo nos
libros que narran o pasado as descricións de tantos fermosos persoeiros,
e a beleza ornando os cánticos de antano,
en loor de damas mortas e amantes cabaleiros;
daquela, no encomio das grazas xenuínas,
da man, do pé, dos labios, dos ollos ou da testa,
vexo que aquelas plumas antigas pretendían
cantar esa beleza que en ti se manifesta.
Así que aquelas loas só eran profecías
do noso tempo e todas estaban a anunciarte,
mais, como só con ollos de adiviño vían,
faltáballes máis xenio para poder cantarte;
da man, do pé, dos labios, dos ollos ou da testa,
vexo que aquelas plumas antigas pretendían
cantar esa beleza que en ti se manifesta.
Así que aquelas loas só eran profecías
do noso tempo e todas estaban a anunciarte,
mais, como só con ollos de adiviño vían,
faltáballes máis xenio para poder cantarte;
e nós, ao contemplarte nestes presentes días,
ollos de asombro temos, mais non apoloxías.”
ollos de asombro temos, mais non apoloxías.”
Seguro que os meus
veciños andaban na procura do número de teléfono do psiquiátrico, polo que
puidese ocorrer, mais eu linos todos, todiños, un a un, mesmo intentei ler
algún no orixinal inglés (máis que nada por compracer ao Núñez) pero son un
desastre, xa o dicían polo instituto que andaba a practicar castelán coa
americana. Iso si, o Chema pode presumir aquí e acolá de entregar instrumentos
recuperadores ao profesorado.
Agora ben, o doutor é
un irresponsable. Non se dá conta de que se abre a caixa de Pandora e non hai forma
de pechala? Non se decata, o pobre do home, do perigoso que é demostrar que a
lectura sirve para algo? Non se lle pasaría pola cabeza que o dos efectos
cosméticos ten un pase pero o da fisioterapia xa é por demais?
Ah! Pero, e a miña
vaidade, señores? Xa lles gustaría ter un fisioterapeuta como o meu: o mesmiño
William Shakespeare, versión sonetos. Tranquilos que como isto aínda non
rematou, seguro que lle boto unha chanchada ao monólogo de Hamlet. A O rei Lear non, pois igual esta é unha
historia contada por un tolo mais non ten nin ruído nin furia.
A
forza do cariño
As persoas en xeral
son cariñosas, móstranse solidarias cos doentes, agora ben, existe o sector
hipocondríaco. Quizás non son hipocondríacos, se cadra son cinéfilos atentos. Despois
de contemplar Manhattan un sempre ten
a tentación de confundir unha dor de cabeza cun tumor cerebral. Iso deriva en
que te aconsellen visitar o neurólogo, o cardiólogo ou outros especialistas
máis terribles. Son boa xente, de bo corazón e sempre lles parece que a túa
confianza é temeraria. Teño que recoñecer que seguro estarían máis tranquilos
se soubesen que tiña de terapeuta o bardo de Stratford-upon-Avon.
Éche ben certo, a can
vello todas son pulgas. A Sonia, ademais de escribir como os anxos e de ter –como
dicimos por aquí con admiración– unha cabeza que Deus lla conserve pero non lla
aumente, é unha moza cariñosa, así que veume visitar pola noitiña. Preparei
unha cea frugal a base de tortilla cociñada á fotosensibilidade, é dicir, case
ás escuras, e algo de friame que tiña pola despensa. Cea modesta se ben se mira.
“Xa non hai homes”, díxome. Non llo tomei a mal porque non se refería a min.
Rematado o refrixerio e aproveitando que xa era de noite pechada fomos dar un
pequeno paseo pola vila e mira ti por onde a Sonia tiña razón: xa non hai
homes. Sacas un ghichiño da casa menos de vinte minutos e acaba cun arrefriado.
Desa maneira cambiei a grata compaña da Sonia pola íntima relación cos antibióticos;
definitivamente, ou as do ducado de Espiñeira provocan maleficios ou, de
verdade, xa non hai homes.
O paciente inglés
A Marisú é unha muller intelixente e moi competente no seu traballo (é
enfermeira); ten a manía do pesimismo pero cada un é como é. Unha tarde
envioume unha mensaxe preguntándome se estaba a ler Tiempo de silencio ou a escoitar “Sound of silence” porque había días
que non lle falaba. Daquela conteille os meus males e tratamentos e empezou a
falarme da vitamina B. -“Non che deron vitamina B?”. – “Non, mandáronme a
Shakesperare”. Pero ela erre que erre coa vitamina B, parecía non ter outras
palabras na boca.
Como a dor de oídos
non cedía (estou seguro de que é cousa do vodú, xa estou certo, son os bonecos
eses que fan os rapaces presuntamente para o Samaín), o facultativo remitiume,
como se fose unha carta ou un paquete postal, ao otorrino. O especialista
fíxome probas, audiometrías, tac, etc pero chegou á mesma conclusión que o seu
colega. Mantivo o tratamento e mandoume tomar a vitamina B, de modo que xa non
podo dicir por aí que preciso vitamina bicos, porque xa me deu pastillas. Mira
ti, dous médicos para chegar à mesma conclusión ca Marisú. Agora ando
supervitaminado e supermineralizado como nos debuxos animados e a Marisú
envíame os bicos por sms.
Receitoume tamén un
analxésico. Chámanlle Dolpar 300. Segundo
di o prospecto é un opiáceo. Debería terse chamado dopar 4.0. O 4.0 é polo da
modernidade informática e porque a min deixoume catro días máis durmido que
esperto. Non me importaron demasiado os vómitos, nin a perda de equilibrio nin
nada diso. O peor foi o derrubamento dos mitos. Tanta literatura, tanto cine,
tantos relatos persoais falando das ensoñacións dos estupefacientes, que un
espera unha viaxe astral (cando menos austral), un delirio buñueliano, unha escapada ao país
do Marqués de Sade ou sabe Deus a que illa remota de pecados inconfesables.
Nada, nadiña de nada, o tedio máis absoluto. Hai que elevar unha protesta
contra esta clase de medicamentos: pase que a dose sexa alta de máis pero a
calidade das alucinacións ten que estar á altura do prestixio das mesmas, o
demais é inadmisible. Que vai pensar de min a exalumna que me vendeu as
pastillas na farmacia? Para que perdín o tempo vendo Érase una vez América ou lendo Cuando
fuimos huérfanos? Poden vostedes señores das grandes empresas farmacéuticas
explicarme como poden provocar semellante desilusión? Cando pensan devolverme as alucinacións
pertinentes? Debería demandalos por danos e prexuízos: como vou esperar agora
algún soporte imaxinativo extra? Como recompoño a miña mitoloxía? Sequera con
Shakespeare a cousa soaba de marabilla.
Abre os ollos
Agora estou a
contemplar o mar dende a miña ventá, a fotofobia marchou con algún personaxe de
Murnau, a dor de oído persiste, pero xa dixen que era cousa do vodú e das
lerias. Ademais é posible que a vitamina B acabe con ela, aínda que me
atrevería a xurar que cun bico na periferia dos pavillóns auditivos curaríaa
mellor. Beber xa non bebo con palliña e, como Alvy Singer (o personaxe de Woody
Allen en Annie Hall), “Non preciso
alucinóxenos para excitarme”.
Pero é o ollo? Que pasa co ollo?
Pois que sigo –isto si
que é tráxico– sen poder chiscalo malia a poderosa axuda de Shakespeare.
