miércoles, 23 de marzo de 2011

La virtud del momento




                Moitos pensadores opinan que a misión da cultura é resistir e non deixan de ter razón porque é preciso non resignarse, non abandonar cando ao redor o descoñecemento prepotente, a explotación cínica, a indiferencia criminal...parecen campar ás súas anchas. Con todo, a cultura, a creación artística, ten outra finalidade aínda máis urxente: sementar esperanza; construír aquí e acolá oasis de sensibilidade, illotes na procura de sabedoría máis alá dos saberes. Por iso a aparición, máis se cabe nun momento de crise económica, dunha editorial é sempre unha boa nova, unha noticia fecunda. Celebremos pois o nacemento de “La Galbana”.

                “La Galbana” comeza a súa andaina coa publicación de La virtud del momento, a obra poética de Ana Baliñas entre os anos 1994 e 2007. A autora leva xa uns anos delitándonos coas súa creación. No ano 1995 recibe un accesit do Premio Fernando Esquío pola súa obra Varias. Como o seu nome indica trátase dun texto de temática e estilos variados. Ofrecemos ao lector deste blog un exemplo de poesía neotrobadoresca, recuperadora das cantigas de amigo medievais, tan fondamente arraigadas na poesía galega.

Amor de amar amante
amado amigo meu:       
en paisaxe namorada das amoras          
con branca xesta branca,            
espello do sol morno da invernía.          

Amor de amar amigo:  
baixo do voo estrañísimo das garzas     
as xunqueiras duplícanse na auga.         

Amor da amar amado  
amante amigo meu:     
en paisaxe de rochedos namorados     
polos seus ollos,             
polos seus ollos seus    

de azul e ceo tépedos.

                En 1996 é galardoada co premio Premio Extremadura Joven de Poesía en 1997 pola súa obra La oración de la piel

ENCUENTRO II: la oración de la piel
Alerto entre mis dedos la voz de una caricia,
diana silenciosa contra el toque de queda.
Ese roce absoluto desarma la milicia,
alumbra la esperanza de vivir en la veda
para el hombre y sus actos, el final de la caza.
Contra el tren de la muerte, la hierba temblorosa.
La oración de la piel contra el dios de la raza.
Contra el sí que encadena, el no que nos esposa.
La explosión de alegría contra el decreto a nada.
Contra el poder que aturde y el ojo del negocio
me atengo a las razones, la palabra gastada.
Me niego a que me dicten el gusto el odio el ocio
para ser el fantoche de su paz y su guerra.
Al calor de tu piel, me apunto a la trinchera
y enarbolo la duda, mi bandera cansada.

                Ademais  foi finalista dos certames ’Gil de Biedma’, ’Antonio Machado’, ‘Ciudad de Badajoz’, ‘Rosalía de Castro’.

                A súa faceta como creadora non se limita ao campo da poesía senón que explora xéneros como o relato, pronto veremos nesta editorial unha mostra, e o guión cinematográfico. É responsable, xunto con José C. Manzano de documentais como os da serie El lince con botas e de outros como Cielo e infienro(el concepto de droga y las substancias psicoactivas)  ou El soliloquio del farero; e de obras de ficción como La flor del Helecho Real, o La ilusión

Non podería rematar esta pequena semblanza sen comentar dúas facetas, se ben menos exploradas, non por elo menos interesantes: a súa faceta de actriz e de xadrecista. Foi a protagonista da xa mencionada La flor del Helecho Real (ver vídeo) e disputou algunhas competicións de xadrez con resultados máis que dignos.

La virtud del momento é un compendio de varios libros: Examen de conciencia (1994-1995), Tristia (1996), Al final de la fábula (1997), Ridícula erección de primavera (1998), Poesía/ La muerte entre dos viajes/ Puntos subversivos (1998), Zaratustra y el tiempo (1999), Lunas crecientes (2000), ¿Tristes? tópicos (2000), Ilusiones, definiciones y otras adivinanzas (2000), e, por último, Nuevo libro” (2007). Nel atoparemos temas como a reflexión filosófica e existencial, a crítica social, o erotismo, o amor...pero ese é un océano no que che corresponde a ti mergullarte. Simplemente, a modo de aperitivo, van estes poemas:
            I
Lo siento, Ulises, el telar             
comienza a fatigarme. 
¿Qué te crees que no tengo yo circes?
¿Qué a mí no me fascinan los cruceros por mar?            
Los pretendientes, es verdad  
son un coñazo 
pero me aburren más las cuentas de palacio.   
Ya sé que no viajas por placer  
que un hombre debe ganarse la vida   
que me has escrito tres cartas y me traerás un regalo...              
Sin embargo... 
Telémaco ya está crecidito        
hasta él me dice que salga.        
Hay un cabrero que me gusta mucho.  
Creo que voy a cambiarme de oficio.    
Firmado              
Penélope           
que se hartó de esperarte.       
Postdata: Cuando vuelvas         
intenta no cargarte mucha gente.          
Ya no tuya         
y que haya suerte
                II
Si tú tuvieras un río
de pamema
corriendo por las venas
no serías más dulce.
Si tuvieras un bosque
de elefantes
en vez de sólo un cerebro
no serías más sabio,
que lo eres.
Si te viera esta misma mañana
por primera vez
no te amaría menos,
pero seguramente lo haría con menos razones a favor ya estipuladas.
A cambio y por mi parte tendría a mi favor
(para engañarte mejor
y lograr que me quisieras)
el importante factor de la sorpresa.
Hoy, con bata y con ojeras,
no es seguramente el momento mejor para decirte,
-¡mi amor, buenos días! ¿qué tal has descansado…?-
estas cosas

Os Mooddy Blues publicaron, hai moitos anos, un álbum titulado Os días do futuro pasado. No prólogo defendiamos que:  “Si la poesía tuviese que recibir un nombre, este sería esperanza. Sería esperanza porque nos recuerda cuánta belleza existe aún en el universo, cuántos momentos-canto podemos celebrar los humanos, cuántos instantes son capaces de transportarnos más allá de lo visible. La lírica es, por tanto, nostalgia del futuro. La obra de Ana Baliñas es, según sus propias palabras, un trampolín  “para decir adiós a la topera”, es, en sí misma, una encarnación de la esperanza, una prueba irrefutable de que un tiempo y un mundo mejores son posibles a través de la belleza.
La poesía nos traslada al paraíso por eso, después de haber entrado en él, de haber perpetuado el contrapecado original ya no podemos dejar de sentirlo, ya no podemos impedir que transite con un atrevimiento gozoso e íntimo, ya no podemos vivir sin la apremiante esperanza de “un nuevo verso” por tanto, la última página de este libro es el comienzo de la nostalgia del texto que vendrá y estoy seguro de que la autora no se atreverá a defraudarnos.” Por iso, vai aquí un día do futuro pasado, un poema escrito hai tempo, pero futuro porque estará dende agora entre nós, espero que para o noso deleite.
DO FONDO ESCUMA DADA
Un nó de pecho mar,
tronzadamente inzado no teu peito.
Fixéronte de auga tan por dentro
que é imposible que fiques moito tempo.

( Dóeme o teu berro                     ( Trábame forte
 a brétema crebada                         un tanto a desespero
 o teu tremor estrano     a carraxe que agachas
 escravo do silencio)        naquela espera eibada)

Sufro da anguria verde
que se che cae da ollada grolo a grolo
do medio dos teus ollos
que esbara pouco a pouco en azul tolo

Mais sinto sobre todo
a forza do que gardas ( Ti nunca coñeciches o que calas)
No máis fondo de ti
toda a mar desceibada.
Do máis fondo de ti
- Tenrura
   escoa
   escura-
a escuma fica dada.


Benvida pois a editorial “La Galbana”, no seu nacemento desexámoslle unha longa e fecunda vida. Parabéns a autora dos versos pola súa calidade e sobre todo por dotar a este mundo de novas e fermosas razóns para crer no ser humano e por saciar un pouco a nosa nostalxia do futuro..